Mai ve Siyah

Mai ve Siyah - Halit Ziya Uşaklıgil

Puan Tablosu

YazarOkur'lar (5.6)	Editör (9)
Kitapevi (8)	Sosyal Medya

Arka Kapak Bilgisi

Mai ve Siyah Özet

Ahmet Cemil ünlü edebiyatçı olma hayalleri kuran genç bir adamdır. Babasının ölümünden sonra ailesinin geçimini üstlenmiş bir yayınevinde çeviri yapmanın yanında özel dersler de verir. Her zaman ümidi kendi tabiriyle mai hayalleri vardır. Arkadaşı Hüseyin Nazmi’nin kız kardeşi Lamia’ya aşık olduğunu fark ettiğinde hayallerine ulaşmak için acele eder. Bir eser yazacak ve onu yayımlayarak ünlü olacaktır. Bu sayede kendisinden zengin olan Hüseyin Nazmi kız kardeşini Ahmet Cemil’e vermekten çekinmeyecektir. Tüm hayat gayesi budur fakat işler planladığı gibi gitmez. Önce kız kardeşi İkbal’i yayınevindeki dostu Ahmet Şevki Efendi’nin önerisiyle yayınevi sahibinin oğluyla evlendirir. Sonra eserini yazar ve Hüseyin Nazmi’nin evinde davetlilerin önünde okur. Yayınevindeki iş arkadaşı Raci dışında herkes beğenir hatta Lamia bile kimsenin olmadığı bir anda Ahmet Cemil’in defterine tebrik ederim yazar. Raci Ahmet Cemil’le iyi anlaşamadığı gibi ondan nefret ettiğini de her fırsatta belli eder. Karısı ve bir çocuğu olan Raci, gece hayatına ve alkole düşkün bir adamdır. Karısı sık sık gözü yaşlı yayınevine gelir kocasını sorar hatta oğlunu bile yayınevine eli iş tutsun diye çırak verir. Raci alkolden hastalanıp yataklara düştüğünde karısı yine de ondan vazgeçmez ve eldeki son paralarıyla Raci’yi tedavi ettirmek ister. Ahmet Cemil, Ahmet Şevki Efendi ve yayınevinden ayrılıp kırtasiye dükkanı açan Ali Şekip Raci’yi hasta yatağında ziyaret ettiklerinde doktor durumun kötü olduğunu söyler. Ahmet Cemil onu affettiğini söyledikten sonra oradan çıkarlar.

Ahmet Cemil’in mutluluğu kardeşi İkbal’in mutsuz evliliğinden dolayı çabuk söner. Yayınevi sahibi öldüğünde eniştesi artık yayınevinin yeni sahibi olur ve birçok yazar arkadaşının da işine son verir. Ahmet Cemil’le birlikte yayınevine baskı manikaları alır ve tüm bunların borcunu da Ahmet Cemil’in üstüne yapar. Eniştesi İkbal’e kötü davranıp bebeğinin düşmesine sebep olduğunda Ahmet Cemil derhal yayınevinden istifa etmeyi ve makinaları da almayı planlar. Fakat parası yoktur. İkbal çocuğunu düşürdükten kısa bir süre sonra vefat eder. Lamia’da bir başkasıyla nişanlanınca Ahmet Cemil tüm ümitlerini yitirir. Eseri de Raci’nin gazetede yayınladığı bir yazıyla herkesin diline düşünce öfkelenir ve defterini yırtarak yakar. Artık tüm mai hayalleri siyaha dönüşür. Annesini de alarak başka bir yerde hayatlarına devam etmeye karar verir. Hüseyin Nazmi’nin Avrupa’ya gideceğini öğrendiğinde kendisi de tayin ister. Hüseyin Nazmi başka bir gemiye kendisi de annesiyle başka bir gemiye biner. Hayallerine, umutlarına veda ederek uzaklaşır.

DEĞERLENDİRME

Batılı anlamda modern Türk romanının başlangıcı sayılan oldukça önemli bir eserdir. Halit Ziya’nın da en sevdiği eserleri arasındadır. Servet-i funûn yazarı olmasına rağmen sade ve tabi burada düzenlemesini yapan Şemsettin Kutlu’nun da hakkını vermek gerekir oldukça anlaşılır bir dili vardı. Ahmet Cemil’in psikolojisi varoluş sancısı başarıyla aktarılmıştı. Okurken insanı oldukça etkiliyor. Döneminin diğer eserleriyle kıyaslandığında konusuyla bile dikkat çekiyor. Mai gecenin hayalleri adım adım siyaha dönüşüyor ve bunu her satırda seziyorsunuz. Kesinlikle okunmaya değer bir eser. Uzun ya da sıkıcı bulunacağını düşünmüyorum çünkü hikayenin akışına kendinizi kaptırdığınızda elinizden bırakamıyorsunuz. Film seyreder gibi gözünüzün önünden akıyor kelimeler. Önceleri Türk klasik yapıtların ağdalı dilini ve uzun uzadıya anlatılan olaylarını sıkıcı bulurdum ve hepsinin de öyle olduğunu sanırdım. Şimdi ise kitaplığımda yer edinmiş bana iyi ki okumuşum dedirten Türk klasik eserleri, önyargılı olduğum yazarların elimden düşmeyen kitapları var. Bu yüzden her eser okunmayı hak ediyor en azından kötü olduğunu düşünmek için bile bitirmiş olmak gerekiyor. Halit Ziya Mai ve Siyahı ile bana tüm duyguları geçirdi. İçsel hesaplaşmayı Ahmet Cemil’le birlikte bende yaşamış kadar oldum. Kesinlikle okunmalı.

Editör: Leyla Nur Sarı

Mai ve Siyah Konusu

Halit Ziya Uşaklıgil’in 1889 yılında yayınlanan en önemli eserlerinden biri olan Mai ve Siyah ya da günümüz Türkçesi ile Mavi ve Siyah dönemin sanatçılarını anlatmaktadır.

Kitabın ana karakteri olan Ahmet Cemil ünlü bir yazar olmak ümidi ile Mülkiye’de okur. Hayallerinin peşinden giderken hayattan ilk darbeyi babasının ölümü ile alır. Babasının ölmesi ile birlikte annesi ve kız kardeşi İkbal’e bakma görevi de ona kalır. Buna rağmen hayalinden vazgeçmez ve okuldan sonra geçinebilmek için çalışmaya başlar. Kitapçılarda hikaye çevirmenliği yapan, arada da zengin çocuklara özel dersler veren Ahmet Cemil, kendi hayallerine kavuşmanın zorluklarını görürken bolluk içinde yaşayanların hayatlarını sıkıcı bulur. Sevmediği işleri yapmak zorunda kalmasına rağmen hayalleri için buna katlanmaya devam eder.

Ahmet Cemil, dönemin gazetesi olan Mir’at-ı Şuun gazetesine başvurur ve roman çeviricisi olarak gazetede işe başlar. Bu onun umudunu daha da arttırır. Gazetede çalışırken aynı zamanda yakın arkadaşı olan Hüseyin Nazmi’nin kız kardeşi Lamia’ya aşık olur fakat bir türlü açılamaz.

Ahmet Cemil’in hayatında tam her şey yolunda giderken çalıştığı gazetenin sahibi ansınız ölür ve yerine oğlu Vehbi Efendi geçer. Saygısız ve umursamaz bir adam olan Vehbi Efendi, Ahmet Cemil’in kız kardeşi İkbal’e göz koyar ve onunla evlenir. Evlendikten sonra da ona şiddet uygulaması sonrası Ahmet Cemil daha fazla dayanamaz ve kardeşini yanına alır. Fakat yediği dayakların etkisi ile kardeşi daha fazla dayanamaz ve hayata veda eder. Bunun acısını çekerken Ahmet Cemil, Vehbi Efendi tarafından gazetedeki işinden kovulur.

Hem işsiz kalan hem de kardeşini kaybeden Ahmet Cemil’i bir acı daha beklemektedir. En yakın arkadaşı olan Hüseyin Nazmi kariyerinde başarılı olmuştur ve İstanbul’dan ayrılacaktır. Dahası kız kardeşi Lamia da bir subaya aşık olmuş ve onunla nişanlanmıştır. Bu haberleri duyunca Ahmet Cemil’in hayatı daha da kararır ve tüm hayallerinden umudunu keser.

Hayattan hiçbir umudu kalmayan Ahmet Cemil, uzun süredir üzerinde çalıştığı eserini ateşte yakar ve İstanbul’dan ayrılmak üzere ayrılır.

Mai ve Siyah Soruları ve Cevapları

Mai ve Siyah Yorumları